Gần đây, nhiều báo chí đưa tin về một vụ tai nạn nghiêm trọng khiến 6 lao động nhập cư bị thương, xảy ra tại ký túc xá do chủ thuê cung cấp. Một số nguồn tin cho rằng vụ việc không xảy ra tại nơi làm việc nên khó được xem là tai nạn lao động và hưởng quyền lợi từ bảo hiểm. Tuy nhiên, nhận định này chưa chính xác.
Ký túc xá do chủ thuê cung cấp nếu không may gặp sự cố khiến lao động bị thương – Trường hợp này vẫn được tính là tai nạn lao động
Theo quy định tại Điều 14 của “Quy tắc xét duyệt thương tật do tai nạn nghề nghiệp” thuộc Bộ Lao động Đài Loan:
“Nếu người lao động gặp tai nạn do khuyết điểm của cơ sở vật chất do chủ thuê cung cấp để phục vụ công việc, thì đó được xem là tai nạn nghề nghiệp.”
Trong vụ việc này, ký túc xá nơi các lao động cư trú là nhà tôn cũ, trái phép, do chủ thuê cung cấp. Bên trong có nhà bếp, thùng dầu ở tầng 1 và kho chứa vật dễ cháy ở tầng 2. Khi xảy ra hỏa hoạn, ngọn lửa bùng phát dữ dội, gây ra thương vong nặng nề. Theo quy định, đây là tai nạn phát sinh do điều kiện cơ sở không an toàn, hoàn toàn đủ điều kiện được xem là tai nạn lao động và được nhận bồi thường bảo hiểm lao động.
Thực tế, đã có trường hợp người lao động làm việc ở Trung Quốc, sau buổi tiệc tiếp khách trở về ký túc xá do chủ thuê cung cấp, vì thiết kế lan can không đạt tiêu chuẩn nên rơi từ cầu thang tử vong. Vụ việc này đã được công nhận là tai nạn nghề nghiệp và được chi trả đầy đủ từ bảo hiểm lao động.
Lao động nhập cư – Nguy cơ tai nạn lao động cao, quyền lợi thấp
Phần lớn lao động nhập cư đến Đài Loan làm việc trong các ngành nghề nguy hiểm, lại bị hạn chế về quyền lợi. Vì vậy, tỷ lệ gặp tai nạn lao động cao hơn rất nhiều so với lao động bản địa.
Theo thống kê năm 2016 của Cục Bảo hiểm Lao động Đài Loan, có 1.481 lao động nhập cư được chi trả bảo hiểm tai nạn lao động, với tỷ lệ 3,536‰, cao hơn mức trung bình toàn quốc là 2,953‰.
Ngoài ra, còn rất nhiều lao động “chui” – không có giấy phép hợp pháp – gặp tai nạn nhưng không được ghi nhận. Ví dụ điển hình như vụ tai nạn lao động tại công trình mở rộng đường tại thành phố Cơ Long vào tháng 3/2023, khiến 2 người chết và 1 người bị thương. Tất cả đều là lao động Indonesia không có giấy phép.
Những vụ việc nghiêm trọng như vậy không hề hiếm. Từ năm 2010 đến nay, đã có nhiều vụ tai nạn gây chết người liên quan đến lao động nhập cư không hợp pháp.
Không chỉ nguy hiểm khi làm việc – Nơi ở cũng tiềm ẩn rủi ro
Không chỉ môi trường làm việc nguy hiểm, mà cả chỗ ở của lao động nhập cư cũng thường thiếu an toàn. Vụ hỏa hoạn tại ký túc xá ở Lô Trúc, Đào Viên gần đây là ví dụ điển hình. Trước đó một tháng, tại Trung Hòa, Tân Bắc, cũng xảy ra vụ phóng hỏa khiến 9 người chết và 2 người bị thương – trong đó có nhiều lao động nhập cư đến từ Indonesia và Myanmar.
Mới đây, một vụ việc nghiêm trọng khác xảy ra tại Thụ Lâm, Tân Bắc: cảnh sát và chính quyền phát hiện một khu nhà 6 tầng xây dựng trái phép với 158 phòng trọ. Bên trong có tới 40 lao động nhập cư bị chủ thuê giam giữ và ép sử dụng ma túy.
Những câu chuyện thương tâm như vậy vẫn tiếp tục xảy ra, cho thấy sự thiếu quan tâm đến quyền lợi và an toàn của hơn 600.000 lao động nhập cư đang sinh sống và làm việc tại Đài Loan.
Cần thay đổi cách đối xử với lao động nhập cư
Dù lao động nhập cư làm việc hợp pháp, khi gặp tai nạn họ vẫn có thể bị đuổi việc, cắt bảo hiểm, thậm chí bị cưỡng chế về nước, bỏ lại sau lưng những chi phí điều trị chưa thanh toán và không có gì đảm bảo cho cuộc sống.
Điều này cho thấy một sự thật đau lòng: lao động nhập cư bị coi như “công cụ” – dùng xong thì bỏ. Đây là hình thức bóc lột kép, vừa lấy sức lao động vừa không bảo vệ quyền lợi.
Đài Loan cần thay đổi tư duy quản lý lao động:
- Không chỉ chăm chăm giảm chi phí nhân công.
- Phải tạo ra một môi trường làm việc an toàn, nhân đạo và công bằng.
- Bảo vệ đúng mực cả quyền lao động và quyền con người.
根據當時許多媒體報導皆指出：「由於這6名移工發生事故當時，並未在工作場所與提供勞務，因此依照現行法令，想要符合職業災害補償給付標準恐不容易。」然而，此種說法恐怕是誤解了現行的職災補償制度規定。雖然目前因職災補償體系散落於各法規之中，包括勞動基準法第59條、勞工保險條例、以及職業災害勞工保護法，三法對於職業災害的定義，適用範圍各有不同，但回到勞保相關規範，依據勞動部所訂定的《勞工保險被保險人因執行職務而致傷病審查準則》第14條規定：「被保險人利用雇主為勞務管理所提供之附設設施，因設施之缺陷發生事故而致之傷害，視為職業傷害。」
Nguồn tham khảo: 蘆竹移工宿舍大火，算不算職災？